Co to jest tempeh? 

Zainteresowanie tematyką kulinarną w naszym kraju jest bardzo duże. Nic dziwnego - w końcu kuchnie świata zachwycają bogactwem smaków i aromatów. Przepyszne potrawy z pewnością wpasują się w gust każdego pasjonata jedzenia. Bez wątpienia warto próbować nowych rzeczy. Jednym z nieznanych dotąd produktów jest tempeh. Pochodzi on z kuchni indonezyjskiej. Tempeh stanowi bazowy składnik kuchni wegetariańskiej i wegańskiej - dostarcza wiele cennych składników i jest doskonałą alternatywą dla nabiału, jak również mięsa. Czym dokładnie jest tempeh? Jak go stosować? Czy jest zdrowy? Na te i wiele innych pytań odpowiemy w poniższym poradniku!

Czym jest tempeh?

Jak zostało wspomniane, tempeh to nieodłączny składnik kuchni indonezyjskiej. Za jego ojczyznę uważa się wyspę Jawa, należącą do Indonezji. Do dnia dzisiejszego w tamtejszym kraju bardzo ważnym miejscem jest tzw. "Tempeh-house", czyli specjalna strefa, w której wytwarzany jest produkt. Pierwsza pisemna wzmianka dotycząca tempehu pochodzi z 1815 roku, jednak pewien podróżnik podczas swojej wędrówki odnalazł przekazy świadczące o tym, że może mieć on 2000 lat.

Początkowo był on wytwarzany tylko w Azji Południowo-Wschodniej. Wraz z upływem czasu pojawił się także w krajach Zachodnich, Stanach Zjednoczonych i w Europie. Obecnie w większych miastach, tj. Londyn, Nowy Jork czy Amsterdam, tempeh możemy znaleźć nawet w zwykłym supermarkecie. W Polsce pojawił się on stosunkowo niedawno, dlatego też większość mieszkańców nieufnie do niego podchodzi. Jego produkcją zajmują się w głównej mierze mniejsze wytwórnie. Dostępny jest w sklepach ze zdrową żywnością, bądź możemy nabyć go w sprzedaży wysyłkowej.

KUP W NASZYM SKLEPIE

Jak powstaje tempeh?

Tempeh to produkt wytwarzany z nasion roślin strączkowych - najczęściej ziaren soi. Do przygotowania tempehu niezbędny jest również grzyb Rhizopus oligosporus. Wbrew pozorom produkcja tradycyjnego tempehu jest bardzo prosta. Receptura pozostaje niezmienna od setek lat. Jak zatem przygotowuje się tempeh? W pierwszej kolejności należy namoczyć i obłuskać soję. Następnie ziarna należy zagotować - najlepiej z dodatkiem octu, gdyż substancja zakwaszająca stwarza bardzo dobre warunki do rozwoju grzybów.

Gdy nasiona ostygną, dodaje się do nich tak zwany starter, czyli zarodniki grzyba Rhizopus oligosporus. Składnik ten pozwala "związać" soję. Dodatkowo poprawia strawność białka oraz powoduje rozpad wielocukrów, co sprawia, że tempeh zawiera cenne wartości odżywcze. Tak przygotowaną soję umieszcza się w palmowych liściach lub inkubuje. Tempeh powinien fermentować od 24 do 36 godzin. Bardzo ważna jest odpowiednia temperatura. W Indonezji produkt dojrzewa w temperaturze otoczenia. Natomiast w innych krajach do wyprodukowania tempehu niezbędny jest inkubator. Tam temperatura powinna wynosić 30-40 stopni Celsjusza.

Wartości odżywcze

Nie ulega wątpliwości, iż tempeh obfituje w moc cennych wartości odżywczych. Przede wszystkim posiada bardzo duże ilości żelaza i białka. Dzięki temu z powodzeniem może zastąpić mięso. Nie bez przyczyny produkt ten wybierany jest przez zwolenników diety wegańskiej i wegetariańskiej. Z uwagi na dużą zawartość soi, tempeh jest lekkostrawny. Zawarte w nim składniki odżywcze są dobrze przyswajalne. Minerały wchodzące w skład produktu biorą udział w wielu procesach zachodzących w naszym organizmie - wspomagają pracę komórek, odpowiadają za transport tlenu do krwi oraz sprzyjają utrzymaniu odpowiedniego poziomu metabolizmu. Ponadto tempeh jest bogactwem wielonasyconych kwasów tłuszczowych. Znajdziemy w nim między innymi kwas omega-3, który wspiera pracę układu sercowo-naczyniowego. Jednocześnie zapobiega powstawaniu zakrzepów, wzmacnia żyły i tętnice oraz obniża poziom cholesterolu we krwi.

Oprócz żelaza tempeh zawiera także magnez. Niewątpliwie pierwiastek ten pełni wiele ważnych funkcji w naszym organizmie. Nade wszystko zmniejsza ryzyko zawału serca. Poza tym zapobiega powstawaniu skurczów mięśniowych, wspomaga układ odpornościowy, hamuje powstawanie kamieni nerkowych oraz ma korzystny wpływ na pamięć i koncentrację. Warto dodać, że magnez łagodzi napięcie przedmiesiączkowe u kobiet. Posiada także wapń. Doskonale wpływa na nasz wygląd - poprawia stan włosów, skóry i paznokci. Tempeh w swoim składzie posiada witaminy z grupy B. Szczególnie istotna jest zawartość witaminy B12. Ma ona ogromny wpływ na pracę układu krwionośnego, pokarmowego i nerwowego. Wspiera funkcjonowanie mózgu oraz chroni przed chorobami serca. Co więcej, produkt ten jest bogactwem izoflawonów, które skutecznie obniżają poziom złego cholesterolu we krwi. 

Tempeh jest probiotykiem. Oznacza to, że ma zbawienny wpływ na mikroflorę jelit. Pomaga w leczeniu dolegliwości, tj. biegunka, niestrawność czy stany zapalne.

Jak stosować tempeh?

Tempeh to produkt, który ma bardzo szerokie zastosowanie. Można go spożywać zarówno na surowo, jak i poddawać obróbce termicznej, przyrządzając pyszne posiłki. Tempeh z powodzeniem nadaje się na kanapkę, jako dodatek do wszelkiego rodzaju sałatek czy dietetyczna przekąska. Ma bardzo charakterystyczny, orzechowo-grzybowy smak. Oczywiście jego wyrazistość zależy od tego, w jaki sposób został przygotowany. Występuje w wersji naturalnej, wędzonej bądź marynowanej. Warto podkreślić, że tempeh to produkt niskokaloryczny. Przy tym ma bardzo niski indeks glikemiczny, co sprawia, że jest świetną opcją dla osób chorych na cukrzycę.

Tempeh sprawdzi się jako składnik wielu smakowitych posiłków. Bez trudu można z niego przyrządzić zarówno dietetyczne, jak i nieco bardziej kaloryczne dania. Świetnie smakuje w wersji smażonej, z dodatkiem warzyw i sosów. Przed grillowaniem warto wykonać marynatę z octu, imbiru, miodu i mleka kokosowego, co jeszcze bardziej uwydatni smak produktu. Można z niego przyrządzić gulasz, zupę, pasztet, a także farsz do pierogów, naleśników, gołąbek czy sajgonek. Sprawdzi się również jako główny składnik sosu do spaghetti. Jeśli lubimy tradycyjne polskie dania, a niekoniecznie chcemy jeść mięso - tempeh jest trafnym wyborem. Rewelacyjnie komponuje się z ziemniakami lub frytkami i surówką. Można go również smażyć i jeść w postaci chipsów. Dobrze smakuje również na słodko - należy tylko zadbać o odpowiednią marynatę (miód i cynamon).

Tofu a tempeh - różnice

Zarówno tofu, jak i tempeh to produkty sojowe. Bez wątpienia przynoszą one szereg korzyści dla zdrowia. Różnią się przede wszystkim sposobem przygotowania i właściwościami prozdrowotnymi. Tofu to twarożek, który powstaje w procesie koagulacji mleka sojowego. Najpierw ziarna soi moczone są z wodą, a następnie zostają zmielone. Dzięki temu otrzymujemy tzw. mleko sojowe, które poddawane jest wspomnianej wcześniej koagulacji. Do substancji dodawany jest specjalny środek, np. sok z cytryny, który powoduje oddzielenie się białka od serwatki. W takiej sytuacji bez trudu możemy zebrać tofu i odsączyć je z nadmiaru wody. Natomiast proces przygotowania tempehu jest znacznie bardziej złożony. Jak wiemy, musi on zostać poddany fermentacji, która trwa nawet kilkadziesiąt godzin. Różnica jest również w wyglądzie - tofu formowane jest w tzw. "bloki", zaś tempeh kształtem przypomina wąski placek.

Zasadniczą różnicą pomiędzy tofu a tempehem jest fakt, że to tofu nie posiada żadnego smaku. W przypadku, gdy jest wędzone, może mieć lekko słonawy posmak. Warto dodać, że ma tendencję do wchłaniania smaków potraw, z którymi jest gotowane. 

[product id="7950, 9458"]

Natomiast tempeh, tak jak zostało wspomniane, odznacza się charakterystycznym, wyrazistym smakiem. Dodatkowo posiada więcej właściwości odżywczych. Składniki te są zdecydowanie lepiej wchłaniane przez organizm człowieka. Tofu również zawiera wiele wartości odżywczych. Produkt ten obfituje w białko, wapń i fosfor, które również korzystnie wpływają na nasze zdrowie. Składniki zawarte w tofu regulują działanie hormonów - pomagają złagodzić objawy menopauzy oraz zapobiegają nowotworom (rak piersi, prostaty). Tofu obniży także poziom ciśnienia tętniczego. Należy zaznaczyć, że spożywanie tofu może mieć niekorzystny wpływ na tarczycę.

Podsumowanie

O tym, jak ważne jest zdrowe żywienie, nie trzeba nikogo przekonywać. Nasz organizm potrzebuje mnóstwa witamin i minerałów, aby móc prawidłowo funkcjonować. Szczególnie gdy jesteśmy na diecie wegetariańskiej, bądź wegańskiej, powinniśmy zadbać o to, aby dostarczyć organizmowi niezbędnych wartości odżywczych. Tempeh to indonezyjski przysmak, będący źródłem wielu korzystnych składników. Powstaje z soi, w procesie fermentacji. Posiada szereg właściwości prozdrowotnych. Znajdziemy w nim ogromne pokłady żelaza i białka, przez co może być stosowany jako zamiennik mięsa. Bez wątpienia, warto włączyć go na dobre do swojej diety!