Karczochy — czym są, przepisy na dania z karczochów
Karczoch jest jeszcze mało popularnym w Polsce warzywem (z rodziny astrowatych), które ma mnóstwo cennych właściwości odżywczych. Spożywanie karczochów wpływa korzystnie na pracę układu pokarmowego, reguluje pracę wątroby i poziom cholesterolu, a także pomaga utrzymać prawidłowy poziom cukru we krwi a także wspomaga proces odchudzania! Co więcej, swoje zastosowanie znajduje nie tylko w kuchni, ale również w kosmetyce! Sprawdź jakie właściwości mają karczochy i w jaki sposób je przyrządzić!
Karczoch zwyczajny i hiszpański (kard)
Karczochy pochodzą z rejonu Morza Śródziemnego, jednak obecnie uprawia się je w wielu miejscach na świecie. Karczoch osiąga nawet 2 metry wysokości, a wyglądem przypomina osty. W kuchni używa się innych części karczocha zwyczajnego i kardu, dlatego warto je rozróżnić. Jadalnych łodyg dostarcza nam karczoch hiszpański. To jego powinniśmy zbierać od końca lata do momentu wystąpienia pierwszych mrozów. Do 2 tygodni po zbiorach trzymajmy je w ciemnym pomieszczeniu, a to sprawi, że nie będą zbyt wyraziście goryczkowate. Zjadamy ogonki i najbardziej mięsiste nerwy liści nie starszych niż jeden rok. Karczoch hiszpański smakuje świetnie w towarzystwie innych warzyw lub jako dodatek do zapiekanki, jednak w Polsce jest słabo znany.
W przypadku karczocha zwyczajnego najpierw odcinamy łodygi i twarde liście, a następnie czubek kwiatostanu, mniej więcej na wysokości jednej trzeciej rośliny. Kroimy na pół i wykrawamy włochatą część. Wsadzamy karczochy do wody z octem lub cytryną, by nie straciły koloru. Pamiętajmy, że częścią jadalną karczochów jest tylko dno kwiatowe, szczyty pędów rośliny oraz dolne partie listków okrywy. Możemy je dusić, piec i gotować. To doskonały dodatek do sałatki, wytrawnej tarty oraz jako przekąska.
[product id="2913, 7141, 2974"]
Prozdrowotne właściwości karczochów
Właściwości zdrowotne karczochów są dosyć imponujące.
Karczoch korzystnie wpływa na
- kontrolowanie poziomu glukozy we krwi,
- przyczynia się do ograniczenia wchłaniania cukrów,
- wspomaga trawienie,
- pomaga w leczeniu schorzeń układu pokarmowego,
- przyspiesza proces przemiany cholesterolu w kwasy żółciowe, co z kolei przyczynia się do wydzielania żółci,
- przyspiesza metabolizm lipidów, co czyni go świetnym lekiem hipolipemicznym.
Karczochy są pomocne w leczeniu zaburzeń trawienia, zespołu jelita drażliwego oraz innych schorzeń związanych z układem pokarmowym i dają uczucie sytości.
Niedawno włoscy naukowcy odkryli, iż za właściwości lecznicze oraz zdrowotne karczocha odpowiada m.in. cynaryna (cynara scolymus). Cynarynie przypisuje się działanie:
- wspomagające pracę wątroby, osłaniające ją przed działaniem substancji szkodliwych,
- stymulujące wydzielanie żółci,
- chroni przed wystąpieniem zmian miażdżycowych oraz zapobiega otłuszczaniu wątroby,
- utrzymuje prawidłowy poziom cholesterolu (może obniżyć poziom cholesterolu nawet o 60 procent).
Zawarty w składzie karczochów m.in. kwas galusowy (blokuje powstawanie związków rakotwórczych, działa antyseptycznie i redukuje pocenie), kwas kawowy (wykazuje działanie przeciwnowotworowe), niacyna (uczestniczy w procesie przemiany węglowodanów i kwasów tłuszczowych) i kwas chlorogenowy nie tylko opóźniają procesy starzenia, ale działają antyoksydacyjne oraz hamują rozwój komórek nowotworowych, a dzięki zawartej inulinie, karczochy mogą być spokojnie spożywane przez diabetyków. Kwas chlorogenowy obniża wchłanianie cukrów w przewodzie pokarmowym, a indeks glikemiczny warzywa wynosi tylko 18.
Wartości odżywcze
Jakie wartości odżywcze możemy przypisać karczochom? Zawierają przede wszystkim mnóstwo witamin i minerałów. Są bogate w witaminę C, E, K, B6 oraz tiaminę, kwas foliowy, ryboflawinę i niacynę. To dobre źródło wapnia, żelaza, magnezu, potasu i fosforu.
Karczoch będzie odpowiednim produktem dla osób na diecie, ponieważ jest niskokaloryczny, w 100 gramach produktu znajdziemy tylko 47 kcal.
Karczochy w kosmetyce
Karczochy zawierają cynarynę, która ma właściwości antybakteryjne i przeciwzapalne, są więc świetną, naturalną alternatywą do pielęgnacji cery trądzikowej. Wyciągi z karczocha są składnikami kosmetyków dedykowanych skórze trądzikowej, ale nie tylko! Karczoch korzystnie wpływa na skórę przy leczeniu łuszczycy, pokrzywki oraz egzemy. Zawarte w roślinie witaminy z grupy B pomagają zapobiec powstawaniu łojotoku skórnego.
Przeciwwskazania
Karczochy nie powinny być spożywane przez osoby uczulone, nie wolno jeść ich także jeżeli cierpimy na kamicę moczanową lub zdiagnozowano u nas niedrożność dróg żółciowych. Ostrożnie jeść karczochy powinny kobiety w ciąży, karmiące piersią oraz dzieci. Warzywa te czasami mogą wywoływać wzdęcia.
Najlepsze przepisy na dania z karczochów!
Przedstawiamy kilka ciekawych przepisów na dania z karczochów, które z pewnością zagoszczą w Twojej kuchni na stałe!
Pieczone karczochy hiszpańskie z sosem beszamelowym
Składniki:
- 2 karczochy hiszpańskie, ogonki pokrojone w ok. 2 cm,
- 1 litr wody,
- 1 łyżka octu,
- 1 łyżeczka soli,
- łyżeczka oliwy.
Sos:
- 4 łyżki masła,
- 4 łyżki mąki
- 3 szklanki mleka,
- gałka muszkatołowa,
- pieprz i sól do smaku.
Przygotowanie:
Do wysokiego naczynia wlewamy wodę, ocet i dodajemy sól. Karczochy gotujemy w tak przyrządzonym roztworze przez 15 minut. W międzyczasie możemy przygotować sos. Masło roztapiamy na patelni, dodajemy mąkę oraz mleko, mieszamy do uzyskania sosu i doprawiamy solą, pieprzem, a także gałką muszkatołową. W naczyniu żaroodpornym wysmarowanym oliwą umieszczamy karczochy i zalewamy całość sosem. Zapiekamy w piekarniku w 180 stopniach przez ok. 30 minut. Smacznego!
Wytrawna tarta serowa z dodatkiem karczochów zwyczajnych
Składniki:
- serca karczocha zwyczajnego, 300 g,
- sól i pieprz do smaku,
- serek śmietankowy, 200 g,
- sok z połówki cytryny,
- 2 ząbki czosnku,
- 1 żółtko
- gotowe ciasto francuskie, 2 sztuki.
Przygotowanie:
Karczochy ugotuj w osolonej wodzie z dodatkiem soku z cytryny. Ugotowane warzywa zblenduj. Do masy dodaj rozgniecione ząbki czosnku, serek, pieprz i wymieszaj łyżką. Formę do ciasta wysmaruj odrobiną tłuszczu i rozłóż ciasto. Na wierzchu rozprowadź masę, skrop sokiem z cytryny i przyłóż drugim ciastem, dokładnie zlepiając brzegi. Całość nakłuj widelcem w kilku miejscach i posmaruj roztrzepanym żółtkiem. Piecz w 200 stopniach przez 30 minut, obieg góra- dół.
Gotowane karczochy z czosnkiem i natką pietruszki w sosie winegret
Składniki:
- karczoch zwyczajny, 300 g,
- 2 ząbki czosnku,
- 2 łyżki posiekanej natki pietruszki,
- sok z całej cytryny,
- sól i pieprz do smaku,
- litr wody,
- łyżeczka parmezanu tartego do dekoracji,
- oliwa z oliwek.
Sos winegret:
- 1 łyżka octu,
- 1 łyżka oliwy z oliwek,
- 1/2 łyżki miodu,
- 1/2 łyżki musztardy.
Przygotowanie:
Obrane karczochy gotujemy w osolonej wodzie z cytryną przez 10 minut. Na patelni rozgrzewamy oliwę i dodajemy zgnieciony czosnek, wrzucamy karczochy i całość smażymy do lekkiego zbrązowienia. Karczocha posypujemy drobno posiekaną natką pietruszki, skrapiamy sosem winegret i dodajemy starty parmezan.
Szybka sałatka z karczochami z zalewy i serem feta
Składniki:
- karczochy w zalewie, 1 słoik,
- ulubiony mix sałat,
- 250 g pomidorków koktajlowych,
- 4 łyżki czarnych oliwek z zalewy,
- świeże liście bazylii,
- sól i pieprz do smaku,
- ocet balsamiczny, 2 łyżki,
- łyżeczka soku z cytryny,
- kostka sera feta, półtłustego,
- łyżka oliwy z oliwek,
- mała cebula czerwona pokrojona w piórka.
Przygotowanie:
Wszystkie składniki kroimy, mieszamy ze sobą i dodajemy sól oraz pieprz do smaku. Karczocha skrapiamy octem balsamicznym i oliwą. Szybka, smaczna sałatka gotowa!
Karczochy po rzymsku
Składniki:
- karczochy, 6 sztuk,
- sok z całej cytryny,
- 3 łyżki drobno posiekanej natki pietruszki,
- 1/4 szklanki bułki tartej,
- 2 ząbki czosnku,
- łyżka oliwy z oliwek,
- sól i pieprz do smaku.
Przygotowanie:
Pietruszkę mieszamy z bułką tarą, przeciśniętym przez praskę czosnkiem, solą, pieprzem i oliwą. Obranego karczocha kroimy na pół i wydrążamy środki łyżeczką. Warzywa wstawiamy do wody z cytryną, aby nie straciły koloru. Do każdego karczocha nakładamy odrobinę farszu i smażymy na oliwie z oliwek przez ok. 2 minuty. Kiedy warzywa się zarumienią, wlewamy wodę i przykrywamy na ok. 30 minut. Gotowe!
Karczoch zwyczajny w sosie holenderskim
Składniki:
- karczochy, 4 sztuki,
- łyżeczka soli,
- sok z całej cytryny.
Sos:
- kostka masła,
- 4 żółtka,
- sól i pieprz do smaku,
- połówka cytryny.
Przygotowanie:
Karczochy gotujemy w wodzie z cytryną i solą przez ok. 40 minut, do uzyskania miękkości. W tym czasie musimy przygotować sos. Masło roztapiamy. Do osobnego rondelka wlewamy 1/4 szklanki wody, dodajemy żółtka i sól. Energicznie mieszamy na średnim ogniu, aby żółtka się nie ścięły, do uzyskania jednolitej masy. Całość ściągamy z kuchni i powoli dodajemy masło, mieszając. Doprawiamy pieprzem i cytryną do smaku. Konsystencja powinna być zbliżona do majonezu. W tak przygotowanym sosie maczamy karczochy i się nimi zajadamy! Karczochy w sosie holenderskim to świetny pomysł na przystawkę na przyjęciach i imprezach. Goście z pewnością będą zachwyceni!
Makaron z karczochami i suszonymi pomidorami
Składniki:
- 200 g ulubionego makaronu,
- 3 łodygi selera naciowego,
- 100 g wędliny z kurczaka,
- 250 g karczochów marynowanych,
- pół słoiczka pomidorów suszonych,
- 3 łyżki drobno siekanej natki pietruszki,
- garść zielonych szparagów,
- 200 g parmezanu tartego,
- łyżeczka oliwy,
- gałka muszkatołowa, pieprz i sól do smaku.
Przygotowanie:
Makaron gotujemy według przepisu na opakowaniu. Wędlinę i pomidory kroimy w paski, selera w kosteczkę, karczochy w ćwiartki. Wszystko mieszamy w naczyniu żaroodpornym posmarowanym oliwą, doprawiamy gałką muszkatołową, solą oraz pieprzem. Całość posypujemy obficie parmezanem i zapiekamy w piekarniku. Temperatura 200 stopni, 30 minut, obieg góra dół. Gotowy makaron posypujemy świeżą pietruszką i gotowe!