Pesto — czym jest? Z czego można zrobić? Jak stosować w kuchni?

Pesto wywodzi się z Włoch, ma charakterystyczny smak, dużo białka i składników mineralnych, a marynarze z Genui często zabierali je na morskie wyprawy, ponieważ zapobiegało szkorbutowi. Nazwa pesto pochodzi od włoskiego słowa pestare, czyli bić lub deptać. W starożytności do wykonania pesto używano czosnku, soli, ziół, oliwy, octu i sera. Wówczas nazywano je moretum. 

Natomiast dzisiaj jego przygotowanie wygląda nieco inaczej. Z jakich więc składników wykonuje się obecną wersję pesto? Czym dokładnie jest i jakie ma właściwości? Sprawdź kilka szybkich i smacznych przepisów na dania z użyciem pesto!

Czym jest pesto?

Pesto to zielony sos, który najczęściej serwuje się z pieczywem lub makaronem. Do wykonania obecnej wersji pesto, która znana jest niemal na całym świecie, jako głównego składnika używa się liści bazylii. Istnieje również czerwona odmiana, nazywana sycylijską, w której głównym składnikiem są aromatyczne pomidory. 

Tradycyjny sposób wykonania sosu odbywa się poprzez dokładne zgniatanie składników w marmurowym moździerzu. Taka forma przygotowywania pesto wydobywa z niego aromat i smak. Pasta dostępna jest także do kupienia w sklepach, przeważnie w małych słoiczkach. 

[product id="2913, 2914, 3774"]

Zielone pesto (Pesto alla Genovese)

Tradycyjne, zielone Pesto alla Genovese, które wywodzi się z Genui, bazuje na kilku składnikach: oliwie, bazylii, czosnku, parmezanie, soli i orzeszkach piniowych.

Czerwone pesto (Pesto alla Siciliana)

W skład domowego czerwonego pesto mogą wchodzić natomiast suszone lub świeże pomidory, liście bazylii, czosnek, oliwa z pierwszego tłoczenia, orzeszki piniowe, sól, parmezan i odrobina pieprzu. 

Jak zrobić domowe pesto bazyliowe?

Przepis na domowe pesto bazyliowe jest prosty, a czas przygotowania bardzo krótki, dlatego każdy z nas może pokusić się o wykonanie tego sosu samodzielnie w domu! Zachęcamy najpierw zrobić prawdziwe pesto bazyliowe bez dodatków, aby zapoznać się z jego smakiem, następnie śmiało możemy eksperymentować z innymi składnikami.

Przygotowane pesto można serwować jako dodatek do kanapki, sałatki, makaronu, a nawet pizzy i wielu innych dań. Warto serwować je także ze świeżym, chrupiącym pieczywem.

Przepis na pesto bazyliowe

Składniki:

• 60 g świeżych liści bazylii,
• 50 g orzeszków piniowych,
• 50 g sera parmezan (zamiast parmezanu można użyć: grana padano, pecorino albo innych twardych serów),
• 70 ml oliwy z oliwek (dobrej jakości),
• 8 g czosnku,
• 1/2 łyżeczki soli,
• 1/4 łyżeczki pieprzu.

Dodatki: opcjonalnie kilka listków pokrzywy, natki pietruszki, rukoli lub jarmużu.

Jak zrobić pesto krok po kroku?

Orzechy piniowe praż na suchej patelni aż do zarumienienia, ser zetrzyj na tarce. Wszystkie składniki z wyjątkiem przypraw umieść w marmurowym moździerzu i dokładnie ucieraj do uzyskania jednolitej konsystencji. Możesz posłużyć się również blenderem. Kiedy uzyskasz odpowiednią gęstość pasty, dodaj przyprawy i lekko wymieszaj całość. Tak przygotowane pesto możesz przechowywać w słoiczku, który dokładnie zalejesz od góry oliwą. Całość włóż do lodówki i spożyj w ciągu dwóch tygodni. Pesto możesz także zamrozić, używając do tego woreczków do mrożenia sosów.

Czerwone pesto — przepis:

Prostą, domową czerwoną wersję sosu wykonasz w podobny sposób. Do jego przygotowania użyj jednak kilku dodatkowych składników:

• 20 g świeżej bazylii,
• 1 ząbek czosnku,
• 60 g orzeszków piniowych,
• 50 g parmezanu,
• 50 g oliwy (oraz oliwa do zalania pesto w słoiku),
• 200 g suszonych pomidorów,
• 200 g suszonej papryki,
• sól i czarny pieprz do smaku.

Orzeszki prażymy i umieszczamy w blenderze z pozostałymi składnikami. Blendujemy do momentu uzyskania zadowalającej nas konsystencji. Na wierzch słoiczka wypełnionego pesto wlewamy oliwę i przechowujemy szczelnie zamknięte w lodówce.

Wskazówka: popularnym składnikiem czerwonego pesto są też świeże pomidory oraz ser ricotta, dlatego warto spróbować także tej wersji przepisu:

• 400 g pomidorów (najlepiej na gałązce),
• 100 g startego parmezanu,
• 150 g sera ricotta,
• 150 ml dobrej jakości oliwy z oliwek,
• 50 g prażonych orzeszków piniowych,
• 1 mały ząbek czosnku,
• 2 garści świeżych listków bazylii,
• sól i pieprz do smaku.

Zamiast orzeszków możesz wykorzystać także migdały. Pesto wykonane z takich składników przechowuj w lodówce. Spożyj w ciągu dwóch dni.

[product id="11850, 10736, 9607"]

Właściwości zdrowotne pesto

Pomimo że pesto jest dość kalorycznym dodatkiem (w 100 g zawiera ok. 340 kcal), warto wprowadzić je do swojej diety. Pesto z dobrej jakości oliwą i orzeszkami piniowymi zawiera kwasy tłuszczowe jednonienasycone i wielonienasycone, które mają korzystny wpływ na funkcjonowanie organizmu, w tym profil lipidowy oraz ograniczają ryzyko wystąpienia różnych chorób. 

Sos ten jest również źródłem m.in. witamin A, K, E, witamin z grupy B, a także wapnia fosforu, żelaza, magnezu i selenu. Składniki zawarte w produkcie, szczególnie czosnek i bazylia, działają przeciwbakteryjnie, przeciwzapalnie i wspomagają naszą odporność. Pesto jest także dobrym źródłem białka.

Pyszne i szybkie przepisy z zastosowaniem pesto!

Dip bazyliowy z pesto do grillowanych warzyw

Nie tylko hummus jest świetnym dodatkiem do grillowanych warzyw. Świetnym pomysłem jest także wykonanie dipu na bazie pesto. Wystarczy zblendować kilka łyżeczek pesto z serkiem mascarpone lub śmietankowym serkiem kanapkowym, dodać na wierzch świeżo pokrojoną bazylię i gotowe! Warto wypróbować taki dip w towarzystwie marchewki, szparagów, ziemniaków, a nawet selera czy pietruszki.

Grzanki z pesto i czarnymi oliwkami

Pesto będzie świetnie smakowało nie tylko na tradycyjnej kanapce. To również świetny dodatek do grzanek, które z powodzeniem możesz serwować na rodzinnym spotkaniu lub imprezie.

Składniki:

• jedna duża bagietka,
• pesto bazyliowe zielone,
• garść czarnych oliwek,
• starta mozzarella,
• pomidorki koktajlowe.

Bagietkę kroimy na małe kromeczki i wsadzamy do piekarnika na ok. 10 minut, 200 stopni (najlepiej kontrolować). Na ciepłych jeszcze grzankach rozprowadzamy sos, dodajemy plasterek pomidora i oliwkę przekrojoną na pół. Grzanki możesz udekorować dodatkowo świeżą bazylią lub użyć do tego pestek dyni.

Makaron z pesto i łososiem

Składniki:

• 200 g makaronu,
• 100 g upieczonego, rozdrobnionego łososia,
• kilka pomidorków koktajlowych pokrojonych na ćwiartki,
• 200 g pesto,
• odrobina soku z cytryny,
• orzechy włoskie i pestki dyni (kilka sztuk do dekoracji).

Makaron gotujemy według przepisu na opakowaniu. Dodajemy pesto i kilka łyżek wody z makaronu. Dokładnie mieszamy i wsypujemy rozdrobnionego łososia oraz pomidorki. Skrapiamy odrobiną soku z cytryny. Dodatkowo danie oprószamy orzechami i pestkami dyni.

Pyszne risotto z pesto na białym winie

W naszej kuchni najczęściej króluje makaron z pesto, jednak podobne przepisy możemy wykonać z użyciem ryżu. Nieziemsko smaczne risotto z pesto na białym winie z pewnością zaspokoi nawet najbardziej wymagające podniebienia.

Składniki:

• 100 g ryżu,
• 200 g zielonego pesto,
• 100 g startego sera (np. parmezan),
• ok. 4 szklanki bulionu warzywnego,
• 100 ml białego wina (wytrawnego),
• 3 łyżki śmietanki minimum 30%,
• olej lub oliwa do smażenia,
• 1 cebula,
• 1 ząbek czosnku,
• sól do smaku.

Cebulę i czosnek drobno siekamy. Podsmażamy na oliwie do zarumienienia. Wsypujemy ryż i całość zalewamy winem, a następnie stopniowo wlewamy bulion. Gdy bulion się wchłonie (ok. 20 min), dodajemy pesto i starty parmezan. Na koniec dodajemy śmietankę i mieszamy. Smacznego!