Soda oczyszczona

Sodę oczyszczoną zna każdy – ta substancja znalazła wiele zastosowań, przede wszystkim w kuchni i kosmetyce. Jednak nie każdy zdaje sobie sprawę, jak liczne są tak naprawdę jej właściwości. Oprócz zamiennika proszku do pieczenia czy domowego sposobu na wybielanie zębów soda oczyszczona ma bardzo szerokie spektrum działania, w tym także jako substancja lecznicza. Czym jest soda oczyszczona? Jakie ma właściwości i zastosowania? Czy można ją wykorzystać do leczenia niektórych dolegliwości? Jakie mogą być skutki uboczne? Wszystkiego o sodzie oczyszczonej dowiecie się z tego artykułu – czytajcie dalej!

Soda oczyszczona – wodorowęglan sodu

Soda oczyszczona jest potoczną nazwą nieorganicznego związku chemicznego, wodorowęglanu sodu (NaHCO3) z grupy wodorowęglanów, wodorosól kwasu węglowego i sodu. Czasem jest też nazywana kwaśnym węglanem sodu, co bywa mylące, ponieważ wodny roztwór tej substancji ma odczyn słabo alkaliczny i wykazuje charakter zasadowy w wielu reakcjach. W reakcji wodorowęglanu sodu z kwasami powstaje dwutlenek węgla i woda, jednak nie zachodzi reakcja pomiędzy nim a alkoholami i fenolami, co jest wykorzystywane w chemicznej analizie związków organicznych do odróżniania tych substancji od kwasów karboksylowych. Wodorowęglan sodu rozkłada się w temperaturze powyżej 60 stopni Celsjusza i wydzielany jest przy tym dwutlenek węgla, z czego wynikają pianotwórcze i spulchniające właściwości sody oczyszczonej.

Powstawanie sody oczyszczonej

Soda oczyszczona może występować w osadach wód słodkich, wodach gruntowych i złożach mineralnych, jednak w celach przemysłowych pozyskiwana jest z minerału kopalnianego – sody śnieżnej, która składa się dwuwęglanu trójsodowego i węglanu sodu. Złoża tego minerału są umiejscowione na dużych głębokościach. Z sody śnieżnej, po wygnieceniu, wymyciu i podgrzaniu, powstaje węglan sodu. Zanim trafi do sprzedaży, jest rozpuszczany w wodzie, a do płynu dodawany jest dwutlenek węgla, dzięki czemu dochodzi do wytrącania się kryształków dwuwęglanu trójsodowego, a następnie płukany i suszony. Dopiero po tym procesie trafia do sklepów pod nazwą „soda oczyszczona”.

Właściwości sody oczyszczonej

Soda oczyszczona to substancja lekko żrąca, co sprawia, że jest skutecznym środkiem usuwającym zabrudzenia. Przez swój charakter zasadowy wykorzystywana jest do neutralizowania kwasów i pochłaniania nieprzyjemnych zapachów. Ponadto charakteryzuje się właściwościami fermentującymi, przez co może zastępować drożdże w wypiekach, a także spulchniającymi, dzięki czemu działa jak proszek do pieczenia. Właściwości te odkryli piekarze za czasów kolonialnej Ameryki.

Jest też silnym, naturalnym środkiem przeciwgrzybiczym, a w kontakcie z jodem neutralizuje wiele drobnoustrojów. Ponadto soda oczyszczona zwalcza toksyny i ma działanie odtruwające. Soda oczyszczona występuje również naturalnie w ludzkiej ślinie i żołądku, gdzie neutralizuje kwasy z soku żołądkowego i pożywienia.

Soda oczyszczona – zastosowanie

Dzięki swoim właściwościom fizycznym i chemicznym soda oczyszczona ma bardzo szerokie zastosowanie. Wykorzystuje się ją w kuchni, przemyśle spożywczym, kosmetycznym, w celach zdrowotnych, a także w wielu codziennych sytuacjach w domu, np. do oczyszczania powierzchni z zabrudzeń.

W kuchni i przemyśle spożywczym

Soda oczyszczona charakteryzuje się działaniem spulchniającym i fermentującym, przez co jest składnikiem proszku do pieczenia (czasem używana także jako jego zamiennik), tabletek musujących i napojów musujących w proszku, dodatkiem do żywności regulującym pH. Produktów z dodatkiem sody oczyszczonej używa się np. do spulchniania wypieków w piekarniach i cukierniach. Może też przydać się podczas gotowania niektórych potraw – na przykład przy gotowaniu niektóre warzywa wydzielają nieprzyjemne zapachy (m.in. kalafior), ale dodanie odrobiny sody oczyszczonej może je zneutralizować. Stosowanie sody oczyszczonej, jest powszechne, a sama soda oczyszczona znajduje się na liście produktów must have w każdym gospodarstwie domowym.

W kosmetologii

Soda oczyszczona jest używana w kosmetologii przede wszystkim jako składnik maseczek, gdyż oczyszcza twarz z martwego naskórka i łoju. Można ją przygotować samodzielnie – wystarczy jedynie wymieszać sodę oczyszczoną z dodatkiem wody. Jednak taka maseczka nie sprawdzi się w przypadku cer wrażliwych. Substancja ta jest też składnikiem skutecznych peelingów oczyszczających do twarzy i ciała, a także naturalnych masek do włosów i szamponów, dezodorantów czy płynów do kąpieli leczniczych i talków do ciała, gdyż przywraca naturalne pH. Nie można zapomnieć również o jej zastosowaniu jako wybielające pasty do zębów i odświeżacze jamy ustnej. Ponadto jest doskonałym środkiem do czyszczenia akcesoriów pielęgnacyjnych. Dodanie sody oczyszczonej do wody lub preparatów czyszczących, potęguje ich działanie.

Inne zastosowania

Można wymienić jeszcze bardzo dużo zastosowań sody oczyszczonej. Zastosowanie sody oczyszczonej, jest bardzo szerokie.

Jest wszechstronnym środkiem czyszczącym oraz eliminującym toksyny, bakterie i grzyby, który może posłużyć do usuwania tłustych plam i spalenizny, zmiękczania wody i usuwania osadów z twardej wody, czyszczenia zabrudzeń w toalecie i kuchni (np. w piekarniku czy mikrofali), fug oraz białych powierzchni, neutralizowania i pochłaniania zapachów, oczyszczania i konserwowania srebra czy czyszczenia zabawek małych dzieci. Doskonale sprawdza się także jako środek wybielający, usuwający żółte przebarwienia z ubrań i wzmacniający proces odplamiania. 

Odgrywa również znaczącą rolę w pielęgnacji ogrodu, gdyż jest stosowana jako naturalny pestycyd i odżywka dla roślin oraz od zabijania ślimaków i odstraszania królików. Wodorowęglan sodu jest też wykorzystywany jako składnik części alkalicznej w gaśnicach pianowych. Dodatkowo soda oczyszczona może mieć również bardziej rozrywkowe zastosowanie w zabawach dla dzieci, typu kule do kąpieli, farby akwarelowe czy model wulkanu.

Właściwości lecznicze sody oczyszczonej

Soda oczyszczona w medycynie cieszy się popularnością od ponad 150 lat. Jest ceniona na oddziałach ratunkowych i intensywnej terapii, ponieważ cechuje się jednoczesną szybkością działania i bezpieczeństwem w stanach zagrożenia zdrowia i życia. Wykorzystywane do ratowania życia preparaty zawierające wodorowęglan sodu są zdecydowanie skuteczniejsze niż te bez niego. Ponadto stosowana jest też w chemioterapii, gdyż zmniejsza negatywne skutki pozostałych po terapii nowotworowej toksycznych chemikaliów.

Ze względu na swoje działanie neutralizujące, sodę oczyszczoną stosuje się w celu eliminacji skutków po zatruciach związkami chemicznymi lub środkami farmaceutycznymi oraz do leczenia kwasicy metabolicznej, towarzyszącej przewlekłym chorobom, takim jak wieloletnia cukrzyca czy niewydolność nerek oraz sytuacjom zagrażającym życiu spowodowanym niewydolnością krążeniową i zatrzymaniem akcji serca. Redukuje kwaśny odczyn dróg oddechowych, co ułatwia walkę z bakteriami osobom z mukowiscydozą.

Jako iż jedną z właściwości sody oczyszczonej jest skuteczne zobojętnianie kwasów, przynosi ulgę w przypadku dolegliwości związanych z zachwianiem równowagi kwasowo-zasadowej w żołądku. Jest doskonałym środkiem do walki ze zgagą i niestrawnością. Aby przygotować roztwór, wystarczy jedynie łyżeczkę sody oczyszczonej rozpuścić w 1/2 szklanki wody.

Sodę oczyszczoną wykorzystuje się także w przypadku zakwaszenia organizmu. Dzięki swoim właściwościom neutralizującym zobojętnia kwasy, przywraca właściwe pH w organizmie i wspomaga usuwanie toksyn. Proces odkwaszania organizmu z użyciem sody oczyszczonej nosi nazwę fitoterapii, którą należy stosować regularnie, w okresie nie dłuższym niż dwa tygodnie oraz przyjmować równocześnie sodę i cukier.

KUP W NASZYM SKLEPIE

Osoby chorujące na mukowiscydozę mają kwaśniejszy odczyn dróg oddechowych, przez co walka z bakteriami jest utrudniona. Stosowanie inhalacji z sodą oczyszczoną pozwala przywrócić naturalny odczyn w płucach, dzięki czemu eliminowanie bakterii jest równie skuteczne, jak u osób zdrowych i zmniejsza się ryzyko zakażeń. Jednakże badania na ten temat są jeszcze na wczesnym etapie, dlatego stosowania inhalacji z sody nie należy podejmować bez konsultacji z lekarzem. Inhalacje, płukanki na gardło i krople do nosa z sodą oczyszczoną łagodzą również katar oraz ból gardła.

Soda oczyszczona działa leczniczo na stany zapalne, dlatego rozpuszczona w ciepłej wodzie pomaga również pozbyć się aft i pęknięć skóry w kącikach ust, a także w przypadku pieluszkowego zapalenia skóry. Jest też skutecznym środkiem łagodzącym poparzenia słoneczne, ukąszenia owadów czy infekcje dróg moczowych, który przynosi ulgę dodany podczas kąpieli do wanny lub w formie pasty nałożony na ukąszone czy poparzone miejsce.

Picie sody oczyszczonej - skutki uboczne i przeciwwskazania stosowania sody oczyszczonej

Sody oczyszczonej nie mogą przyjmować doustnie osoby na diecie ograniczającej spożycie sodu i przyjmujące leki na serce. Nie powinno się stosować jej doustnie dłużej niż przez 2 tygodnie oraz na pełny żołądek. Wśród skutków ubocznych picia wysokich dawek sody wymienić można: wymioty, biegunkę, bóle i zwroty głowy, skurcze żołądka czy nawet choroby wątroby i nerek.

Podsumowanie

Soda oczyszczona to potoczna nazwa związku chemicznego, wodorowęglanu sodu, który ma wiele cennych właściwości i zastosowań, zarówno użytkowych, jak i leczniczych. Chociaż każdy posiada w domu sodę oczyszczoną, niewielu osobom znane są liczne sposoby jej użycia. Działanie sody oczyszczonej jest nieocenione w wielu przypadkach.