Yerba mate
Ten napar rodem z Ameryki Południowej przebojem zdobywa serca coraz większej rzeszy ludzi na całym świecie. Co stoi za popularnością herbatki z ostrokrzewu paragwajskiego (Ilex paraguariensis)? Jakie ma właściwości? Jak poprawnie przyrządzać yerba mate i jak pić, by optymalnie wykorzystać jego działanie? Zapraszamy do artykułu!
Co to jest yerba mate?
Pod tą tajemniczą i egzotyczną nazwą kryje się napar z suszonych i zmielonych liści i gałązek ostrokrzewu paragwajskiego. Sama roślina pochodzi z pogranicza Argentyny, Brazylii, Urugwaju i Paragwaju, gdzie w tropikalnych warunkach to wiecznie zielone drzewo ma idealne warunki do wzrostu i egzystencji. To właśnie wyżej wymienione kraje są największymi producentami i eksporterami yerba mate na świecie.
Zwykło się używać nazwy "herbata yerba mate", ale trzeba wiedzieć, że jest to błąd. Ostrokrzew paragwajski ma zupełnie inny skład chemiczny, właściwości, czy proces parzenia od herbaty chińskiej, o sposobie picia nie wspominając. Tak więc nazywanie yerba mate herbatą to spore nadużycie. Mówiąc o tym naparze, należy nazywać go po prostu yerba mate lub ewentualnie napar z ostrokrzewu paragwajskiego.
Nazwę Yerba Mate zaczęli stosować prawdopodobnie misjonarze jezuici, którzy także rozpowszechnili picie naparu w Europie w XVII wieku, jako alternatywę dla azjatyckiej herbaty.
Kup w naszym Sklepie
Pochodzenie yerba mate
Susz yerba mate zawiera około 200 komponentów (nie wszystkie jednak przechodzą do naparu), więc jest to więcej, niż posiada zielona herbata. Potwierdzony badaniami jest fakt, że jest bogaty w niemal wszystkie witaminy niezbędne do życia m.in. witaminę A, C, E, H, moc witamin z grupy B oraz niezbędne minerały jak magnez, sód, żelazo, potas, fosfor, krzem, wapń, mangan, miedź i inne składniki odżywcze - polifenole (przeciwutleniacze). Jest bogaty także w dużą ilość antyoksydantów. Picie naparu yerba mate niesie wiele korzyści dla zdrowia - poprawia samopoczucie i pomaga przy wielu schorzeniach i chorobach.
Wróćmy jeszcze do pochodzenia napoju. Otóż wcześniej wspomniani jezuici dotarli na tereny zamieszkałe przez ludzi z plemienia Guarani w Ameryce Południowej mniej więcej w połowie XVII wieku. Misjonarze zauważyli, że miejscowi Indianie upodobali sobie żucie i picie naparu z liści pewnej rośliny. Braciszkowie szybko docenili składniki zawarte w yerba mate i jej możliwości, dzięki temu rozpropagowali napar w Europie, a sami założyli dochodowe plantacje, które były głównym źródłem dochodu zakonu przez długi czas. Zbiegiem czasu napar stał się narodowym napojem w Argentynie, Brazylii, Paragwaju i Urugwaju, a dziś raczy się nim już cały świat.
Zbiorów liści ostrokrzewu paragwajskiego dokonuje się w okresie od maja do października. Liście selekcjonuje się, następnie poddaje procesowi suszenia i rozdrabniania. Zmielony susz magazynuje się nawet do 3 lat! Wszystko dlatego, że im dłużej yerba mate leżakuje, tym łagodniejszy smak naparu. Przed pakowaniem całość zostaje powtórnie zmielona, co ma wpływ na ilość pyłu i wielkość gałązek w gotowym produkcie. Na końcu dodawane są również dodatki smakowe. Wyjątkiem w produkcji yerba mate jest Brazylia, gdzie często pomija się długie leżakowanie i suszenie dymem, dlatego ich susz różni się kolorem i aromatem od tego z Argentyny i Paragwaju.
Właściwości yerba mate
Kto nie miał jeszcze styczności z tym napojem, zapewne zastanawia się, dlaczego picie yerba mate stało się tak popularne? Otóż przez wieki nic się nie zmieniło. Napar yerba mate pijemy z tego samego powodu, z którego robili to Indianie Guarani. Yerba mate działa rozkurczowe i moczopędne. Ma zastosowanie przeciwzapalne, przeciwgrzybicze i przeciwpasożytnicze. Dzięki swoim właściwościom i licznej zawartości witamin i minerałów czy mikroelementów, yerba mate dodaje energii i zmniejsza uczucie zmęczenia, poprawia nastrój, pomaga w koncentracji, niweluje uczucie głodu, poprawia metabolizm, wpływa na lepsze samopoczucie, oczyszcza z toksyn nagromadzonych w organizmie. Dodatkowo, działanie yerba mate wspomaga procesy trawienne i przemianę materii oraz obniża poziom złego cholesterolu i ciśnienie krwi. Dzięki zawartości kwasu chlorogenowego pomaga szczególnie w walce z cukrzycą. Co więcej, kwas chlorogenowy ma właściwości odchudzjące - skutecznie pomaga pozbyć się tkanki tłuszczowej. Picie yerby poprawia krążenie krwi, chroni serce i ma dobroczynny wpływ na pracę całego układu krwionośnego, a jednocześnie działanie yerba mate wspomaga układ nerwowy i pracę wątroby. Ponadto, powoduje odtworzenie się ścian żołądka i jelit. Wzmacnia odporność, a także pozytywnie wpływa na kondycję włosów, skóry i paznokci.
W związku z tym, że ma działanie pobudzające, napar z yerba mate stał się naturalnym substytutem kawy. Coraz więcej osób rezygnuje z kawy właśnie na rzecz mate yerba. Jedna i druga opcja zawiera podobną porcję kofeiny. Ostrokrzew paragwajski jednak dostarcza dużo więcej innych, bardzo cennych składników. Kawa wypłukuje z organizmu magnez, dzięki yerba mate można tego uniknąć. Kolejną ważną rzeczą jest to, że kawa dodaje szybkiego zastrzyku energii, który równie szybko mija. Napar pozwoli stopniowo uwalniać pokłady energii i stabilniej stymulować jej wyczerpanie.
Jak parzyć yerba mate?
Prawidłowe zaparzanie yerba mate to swoisty rytuał, dzięki któremu można cieszyć się najlepszym smakiem naparu i pozyskać wszystkie odżywcze związki. Aby przygotować napój, należy przestrzegać kilku niezmiennych zasad, inaczej z łatwością można zepsuć porcję drogocennego suszu.
Po pierwsze najlepiej zaopatrzyć się w odpowiednie naczynie (tak zwane matero), w którym wskazane jest parzenie suszu z ostrokrzewu paragwajskiego. Nieodzownym elementem jest charakterystyczna rurka z sitkiem, przez którą pije się gotowy napar - bombilla.
Kiedy mamy skompletowany zestaw, można przystąpić do parzenia:
- wsypujemy do matero pd 1/4 do 3/4 objętości suszu yerba mate
- przykrywamy matero np. dłonią, obracamy do góry dnem kilka razy, aby większe kawałki suszu pozostały na wierzchu i nie zatykały bomilli
- umieszczamy bombillę w pustej przestrzeni naczynia
- zalewamy odrobiną przegotowanej, ale nie wrzącej wody (powinna mieć około 80 stopni Celsjusza)
- czekamy, aż yerba mate wchłonie wodę
- zalewamy większą ilością wody według preferencji
- czekamy kilka minut
- możemy pić yerba mate!
Warto w tym miejscu wspomnieć, iż yerba mate można zalewać wodą kilka razy. Do naparu można dodać cukier lub inne środki słodzące, ale koniecznie w pierwszym etapie przyrządzania. Niektórzy koneserzy dodają odrobinę soku, co powoduje, że yerba jest owocowa i ma jeszcze wspanialszy aromat - oczywiście wszystko odbywa się w zależności od upodobań smakowych.
Akcesoria
Matero do yerba mate może być różne. Najlepiej stosować naczynie, na które przeznaczono tradycyjną tykwę (tropikalna dynia, która jest wydrążona i wysuszona), ale yerbę pić można również z tykwy ceramicznej, cui (inna część tykwy), guampo (naczynie z bydlęcego rogu), czy mitycznego palo santo (naczynie wykonane z drzewa o tej samej nazwie o niezwykłym zapachu, idealnie współgrającym z yerba mate). Każde matero przed pierwszym użyciem należy odpowiednio przygotować. Te, najczęściej stosowane w naszym kraju wystarczy przepłukać wrzątkiem.
Yerba mate rodzaje
Wiecie już, że istnieje podział yerba mate ze względu na kraj pochodzenia i proces przygotowania suszu. To jednak nie wszystko. Mnogość rodzajów yerba mate jest ogromna. Na rodzaj suszu wpływa wiele czynników głównie położenie plantacji, rodzaj gleby, zastosowane technologie uprawy, późniejsza obróbka i inne.
Najpopularniejsze rodzaje yerba mate:
Elaborada - tradycyjny rodzaj suszu z gałązkami i naturalnym pyłem. Suszona gorącym dymem. Leżakuje od kilku do kilkunastu miesięcy.
Despalada/Sin Palo - susz pozbawiony gałązek, składający się z liści i pyłu. Ten rodzaj uważa się za bardziej pobudzający od Elaborady.
Suave - tradycyjny rodzaj yerba mate o wysokiej zawartości kofeiny. Wymaga długiego leżakowania w ściśle określonych warunkach.
Sin humo - liście i gałązki suszone powietrzem. Ma łagodniejszy smak i mniej wyczuwalną goryczkę. Charakteryzuje się żywozieloną barwą.
Con hierbas - susz z dodatkiem olejków, aromatów lub suszonych ziół.
Con frutas - do suszu dodane są suszone owoce lub owocowe aromaty
Organica - yerba mate z ekologicznych upraw.
Gdzie kupić yerba mate?
Yerba mate stało się na tyle popularne, że nie ma dziś problemu z dostępem do tego specyfiku rodem z Ameryki Południowej. Duży wybór rodzajów i odmian sprawia, że każdy znajdzie coś dla siebie. W Delikatesach z Natury mamy dla Was wyselekcjonowane, wyłącznie ekologiczne odmiany yerba mate najwyższej jakości. Nasz asortyment zawiera produkty cenionych marek jak Amanda, Yerba Mate Pajarito, Rosamonte i innych. Wybieraj spośród różnych rodzajów i smaków.
Ponadto oprócz suszu w naszym eko sklepie zaopatrzysz się również w bombille i matero, które są niezbędne przy parzeniu i piciu naparu.