Kuchnia azjatycka

Jedzenie rodem z dalekiego wschodu jest obecnie popularne i łatwo dostępne w wielu częściach świata. Sporo osób chętnie sięga po sushi czy sajgonki, a to tylko sam wierzchołek góry smaku, którą określa się mianem kuchni azjatyckiej. Co sprawia, że jest ona tak ceniona w różnych zakątkach świata i co wchodzi w jej skład? O tym opowiemy w poniższym tekście.

Co to jest kuchnia azjatycka?

Określenie kuchnia azjatycka to stosowana potocznie nazwa zbiorcza odnosząca się do czterech kuchni rodem z Azji: japońskiej, chińskiej, koreańskiej i wietnamskiej. Cechują się one szeroką gamą smaków i wykorzystywanych składników. Azjatycki jadłospis opiera się przede wszystkim na ryżu oraz zdrowych i bogatych w nienasycone kwasy tłuszczowe elementach — rybach morskich, drobiu, oleju sezamowym, owocach i warzywach oraz oleju sojowym i innych wytwarzanych z niej produktów (m.in. tempeh i tofu). Czerwone mięso, słodycze i nabiał są o wiele rzadziej wykorzystywane i raczej się ich unika. Jednak tym, co zapewnia kuchni azjatyckiej niepowtarzalny smak, są bez wątpienia dodawane do dań wyraziste przyprawy — m.in. imbir, curry, chili, wasabi i kardamon.

Najbardziej znane potrawy kuchni azjatyckiej

Fakt, że wymienione wyżej kuchnie Azji wrzuca się potocznie do jednego worka, wcale nie oznacza, że nie ma między nimi wyraźnych różnic. Każdą kuchnię charakteryzują odmienne dania i smaki. Oto ogólny przegląd sztandarowych dań każdej z przytoczonych wyżej kuchni azjatyckich.

Kuchnia japońska

Pierwszym, co przychodzi do głowy na myśl o japońskich potrawach, jest bez wątpienia sushi, czyli zrolowany (z użyciem bambusowej maty) ryż (często w towarzystwie wodorostów) z dodatkiem warzyw, owoców morza lub świeżych, surowych ryb. Podaje się je najczęściej z przystawkami — marynowanym imbirem, pastą wasabi, rzodkiewką oraz sosem sojowym lub octem ryżowym. Na Zachodzie sushi bywa mylone z sashimi, które jest po prostu surową rybą, podawaną w formie cienkich plastrów bezpośrednio na talerzu z dodatkiem sosu sojowego i pasty wasabi lub mielonego imbiru.

Kraj Kwitnącej Wiśni to oczywiście nie tylko sushi — królują tam także zupy. Do najpopularniejszych należy miso-shiru, przygotowywana na bazie sfermentowanej soi i ryżu (ewentualnie jęczmienia), oraz bulion shabu-shabu, w którym zanurza się owoce morza, grzyby, mięso oraz ryby. Następnie wyjada się je pałeczkami, po czym popija powstałym wywarem.

Kuchnia chińska

Chiny są obecnie trzecim co do wielkości krajem świata o bardzo zróżnicowanym klimacie — od tropikalnego (południe) po subarktycznego (północny-wschód). Różnorodność ta ma również swoje odzwierciedlenie w jadłospisie mieszkańców — trafić można na potrawy przygotowywane niemal ze wszystkiego. Ogólnie jednak strukturę żywieniową Chin można podzielić na tzw. Cztery Wielkie Kuchnie — syczuańską (zachód), Lu (północ), Huai’an (wschód) i kantońską (południe). W Polsce funkcjonuje nieco inny podział kuchni chińskiej na syczuańską, pekińską, szanghajską i kantońską.

Kuchnia syczuańska jest jedną z najpikantniejszych na świecie, za sprawą charakterystycznego dla niej pieprzu syczuańskiego (powodującego odrętwienie i mrowienie języka i warg). Oprócz niego najważniejszymi składnikami jadłospisu są: czosnek, cebula, imbir, papryka chili, kolendra, anyż i dòubànjiàng, czyli pikantna pasta ze sfermentowanej soi, bobu, ryżu, soli i wielu innych przypraw. Ponadto słynne są także konserwowane i marynowane warzywa (np. zha cai). Co ciekawe, jadłospis tej części Chin obejmuje ponad 5 tys. regionalnych potraw. Sztandarowymi daniami są zaś: Mapo tofu, kurczak bang-bang i zupa słodko kwaśna.

Kuchnię pekińską charakteryzuje swoista kosmopolityczność, gdyż łączy w sobie tradycje kulinarne różnego pochodzenia — od dworskich, przez mongolskie, po przywiezione z Europy.  Większość potraw ma tutaj subtelny i łagodny smak, a najczęstszymi przyprawami są ciemny sos sojowy, ocet, czosnek i imbir. Najbardziej znane dania z tego regionu to, oczywiście, kaczka po pekińsku, mantou i wołowina moo shu.

Kuchnię szanghajską charakteryzuje łagodny, a zarazem słodki smak. Częstym dodatkiem do wielu dań jest tutaj brązowy cukier, a główne składniki to ryby, krewetki, kalmary czy kraby. Obok kraba po szanghajsku, do najbardziej rozpowszechnionych potraw należą np. Yan du xian czy Xiaolongbao.

[product id="13023, 11735, 9927"]

Z regionu kantońskiego wywodzi się spora część emigrantów do Europy i Stanów Zjednoczonych, co sprawia, że jest ona najbardziej znana na Zachodzie. Mieszkańcy tej części Chin jedzą właściwie wszystko, co nie jest trujące — poza tak oczywistymi składnikami, jak owoce morza i ryby, drób, wołowina czy wieprzowina w kantońskim jadłospisie nie brak także ślimaków, wróbli, węży, a nawet kotów i psów. Bez wątpienia tutaj można doszukiwać się źródła wszelkich stereotypów dotyczących chińskiej diety. W odróżnieniu od innych regionów kuchnia kantońska wykorzystuje raczej niewiele przypraw, stawiając na naturalny, podkreślany tylko sosem sojowym/ostrygowym, imbirem i ryżowym winem, smak serwowanych dań. Do najbardziej znanych kantońskich potraw zalicza się np. Dim Sum, Lo Mein i wieprzowinę słodko-kwaśną.

Kuchnia koreańska

Również w tej kuchni na pierwszy plan wysuwają się pikantne smaki. Zapewnia je np. wytwarzana na bazie soi ostra pasta doenjang, będąca dodatkiem do wielu potraw. Popularnymi daniami rodem z Korei są hoe i kimchi. To pierwsze jest surowym filetem rybnym zawijanym w liść sałaty, maczanym w sosie gochujang. Drugie zaś tworzy kapusta pekińska kiszona wraz z dodatkami warzywnymi (rzodkiewką, czosnkiem, papryką, cebulą) i rybnymi (anchois, krewetkami lub innymi owocami morza). Podaje się ją z sosem sojowym, ziarnami sezamu i chili.

Kuchnia wietnamska

Wśród dodatków króluje tutaj mięta, kolendra, imbir, chili i limonka. W wielu potrawach wykorzystuje się również cukier trzcinowy. Najbardziej znaną wietnamską potrawą są nem, czyli popularne właściwie na całym świecie sajgonki. Są to nadziewane mięsem, warzywami lub rybami naleśniki zawijane w papier ryżowy. Częstym towarzyszem sajgonek jest zielona herbata z dodatkiem jaśminu lub sok z trzciny cukrowej. Niemal równie znane jest także Pho, które w swoim rodzimym kraju nie jest uznawane za zupę — wywar ma tylko ułatwiać zjedzenie właściwej treści dania. Podstawą Pho jest makaron ryżowy z dodatkami imbiru, cynamonu, anyżu, mięsa wołowego, kolendry, kiełków fasoli mung, gotowanego kurczaka oraz siekanego szczypioru cebulki dymki.

Dlaczego warto zainteresować się kuchnią azjatycką?

Odpowiedź jest stosunkowo prosta — zarówno wykorzystywane w niej składniki, jak i sposób przygotowywania potraw, są zdrowe. Świadczy o tym już sam fakt, że mieszkańcy Azji są w ogromnej większości szczupli i rzadziej zapadają na choroby układu krążenia i nowotwory. Oto krótkie zestawienie zalet głównych składników azjatyckiej diety:

• ryż — zawiera dużo witamin z grupy B, żelazo, fosfor, wapń, magnez oraz usuwa nadmiar wody z organizmu i pomaga w regulacji ciśnienia krwi,
• soja — stanowi bogate źródło białka, błonnika, witamin z grupy B, wapnia oraz magnezu, a także wykazuje właściwości przeciwnowotworowe,
• algi morskie — niskokaloryczne źródło błonnika, jodu, żelaza i magnezu, pomagające w regulacji gospodarki wodnej organizmu,
• ryby morskie — obfite źródło nienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3.

Dobroczynne są również przyprawy — imbir i chili ułatwiają spalanie tłuszczu i wspomagają trawienie, a czosnek i grzyby shiitake pomagają regulować poziom cholesterolu oraz działają bakteriobójczo i przeciwnowotworowe.

[product id="2636, 8777, 7471"]

Podsumowanie

Kuchnia azjatycka to nie tylko wyjątkowy smak i barwne potrawy, ale też bogate źródło wielu korzystnych dla zdrowia mikroelementów. Warto zatem włączyć dania azjatyckie do swojej diety i cieszyć się bogactwem smaku oraz zdrowymi posiłkami. Zwłaszcza że składniki do tych potraw są teraz łatwo dostępne, np. za sprawą sklepów internetowych.