Kakao - rodzaje, właściwości, zastosowanie 

Z pewnością każdy z nas delektował się smakiem pysznego kakao. Napój ten kojarzy nam się przede wszystkim z dzieciństwem. Kakao przygotowywane przez nasze mamy i babcie smakowało najlepiej. Nie każdy zdaje sobie sprawę, że kakao zawiera wiele drogocennych właściwości. Wspomaga codzienne funkcjonowanie organizmu, stymuluje pracę mózgu, poprawia nastrój oraz świetnie wpływa na wygląd. Oprócz tego zapobiega chorobom serca, miażdżycy, cukrzycy oraz nowotworom. Co więcej, łagodzi stres, jak również stany zapalne. Kluczowy jest wybór prawdziwego, nieprzetworzonego kakao.  Ziarna poddane obróbce termicznej zwykle tracą wartościowe składniki odżywcze. Jakie są rodzaje, właściwości i zastosowanie kakao? Jak je prawidłowo pić? Przeczytaj poradnik i dowiedz się więcej!

Czym jest kakao i jak powstaje?

Kakaowiec właściwy (Theobroma cacao L) to roślina należąca do gatunku ślazowatych. Rośnie głównie w wilgotnych lasach tropikalnych Ameryki Środkowej i Południowej. W obecnych czasach jest uprawiana w wielu miejscach na całym świecie. Największa plantacja kakaowca znajduje się w Afryce (Wybrzeże Kości Słoniowej, Nigeria, Ghana, Kamerun) oraz Indonezji. Drzewka kakaowca nie są wysokie. Dorastają do wysokości około 15 metrów. Warto dodać, że pierwsze plony pojawiają się dopiero po około 5 latach od zasadzenia. Owoce kakaowca to owalne jagody. Ich kształt bardzo często porównywany jest do piłki do futbolu. We wnętrzu znajduje się od 20 do nawet 60 nasion kakaowca. Pokryte są charakterystycznym, białym śluzem.

Kakao występuje w dwóch formach  - prażonej oraz surowej. Te pierwsze wyróżniają się charakterystycznym, wyrazistym aromatem. Są poddawane obróbce termicznej, w wyniku czego mogą stracić wiele wartości odżywczych. Natomiast kakao w formie surowej tłoczone jest na zimno. Nasiona są poddawane jedynie suszeniu i fermentacji. Brak ingerencji wysokiej temperatury przekłada się na zachowanie najcenniejszych walorów odżywczych. Mowa tutaj przede wszystkim o właściwościach antyoksydacyjnych, witaminach, tj. magnez, cynk, potas i wielu innych. Należy wspomnieć, że surowe kakao dostępne jest zarówno w postaci całych nasion, jak i zmielonego proszku. Nie bez przyczyny kakao zaliczane jest do grupy tzw. superfoods.

KUP W NASZYM SKLEPIE

Rodzaje kakao

Wielu miłośników czekolady zazwyczaj nie zdaje sobie sprawy, że istnieje więcej niż jedna odmiana kakaowca. W zależności od konkretnego gatunku kakao różni się smakiem i aromatem. Zatem, jakie są główne odmiany kakaowca? Do najpopularniejszych możemy zaliczyć Criollo, Forastero i Trinitario.

Pierwszy gatunek, czyli Criollo to najbardziej ceniona odmiana na całym świecie. Dlaczego? Ponieważ jest bardzo rzadka. Dodatkowo stanowi jedynie od 3 do 10% światowej produkcji kakao. Roślina ta jest bardzo wymagająca, a zarazem trudna w uprawie. Pochodzi z Ameryki Południowej. Kakao Criollo wyróżnia się intensywnym, wyrazistym smakiem. Jest także pozbawione wszelkiej goryczy. Zawiera wiele cennych witamin i składników mineralnych - m.in.: wapń, magnez, fosfor, polifenole i wiele innych. Odmiana Criollo jest zalecana osobom borykającym się ze schorzeniami układu sercowo-naczyniowego. Ponadto skutecznie obniża cholesterol i reguluje ciśnienie tętnicze.

Forastero to najbardziej rozpowszechniona odmiana kakaowca. Z uwagi na swą popularność, dopuszczalna jest również nazwa Cacao Corriente (kakao zwyczajne). Roślina uprawiana jest głównie w dorzeczu Amazonii, ale również w Afryce. Można śmiało stwierdzić, iż ta odmiana kakaowca zdominowała rynek. Stanowi aż 85% produkcji globalnej. Kakaowiec Forastero jest mało wymagającą rośliną. Dzięki temu jest bardzo prosty w uprawie. Rośnie najszybciej ze wszystkich odmian i daje najbardziej obfite plony. Odmiana ta wyróżnia się wyrazistym, mocno czekoladowym smakiem. W przeciwieństwie do Criollo może posiadać charakterystyczny gorzki posmak. Warto dodać, że gatunek ten jest bardzo wytrzymały. Niełatwo ulega chorobom. Oprócz tego jest odporny na szkodniki.

Ostatnia odmiana, czyli kakao Trinitario to połączenie dwóch poprzednich gatunków kakaowca. Roślina ta jest znana od stuleci. Prawdopodobnie została ona odkryta około XVII wieku. Uprawiana jest w Trinidadzie, stąd też wywodzi się nazwa tego gatunku. Odmiana Trinitario posiada delikatny, pozbawiony wszelkiej goryczy smak Criollo oraz wyrazisty aromat Forastero. Całość stanowi doskonałe połączenie. Gatunek ten nie jest popularny na rynku. Stanowi jedynie 10% produkcji. Niemniej jednak zasługuje na uwagę. Ponadto Tirintario, podobnie jak Forastero jest bardzo odporna i wytrzymała.

Właściwości zdrowotne kakao

Nie ulega wątpliwości, iż ziarna kakaowca mają wiele właściwości zdrowotnych. Wszystko za sprawą ponad trzystu drogocennych składników, znajdujących się w jego składzie. Znajdziemy tam między innymi związki mineralne, takie jak: wapń, magnez czy cynk. Wapń stanowi podstawowy budulec kości i zębów. Przyjmując odpowiednią dawkę wapnia, mamy pewność, że nasze kości są wytrzymałe. Niełatwo ulegają urazom czy złamaniom. Dlatego picie kakao jest wskazane od najmłodszych lat. Ponadto wapń to pierwiastek odpowiedzialny za krzepnięcie krwi. Bierze on udział w wielu procesach związanych z pracą mięśnia sercowego. Z kolei magnez jest odpowiedzialny za prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego. Ponadto w kakao znajdziemy także żelazo, chrom, mangan, miedź, potas, fosfor i wiele innych składników, niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu. Nie bez znaczenia jest też obecność witamin (B6, C, E, K), antyoksydantów, flawonoidów czy kwasów tłuszczowych omega-3.

Kakao pozytywnie wpływa na układ sercowo-naczyniowy. Przeprowadzone badania wykazują, że napój ten zmniejsza ryzyko zachorowania na choroby serca aż o 22%, w tym również zapobiega zawałowi serca. Kakao poprawia także funkcjonowanie układu krążeniowego oraz nerwowego. Posiada związki, które poprawiają nasz nastrój i mają działanie antydepresyjne. Warto zaznaczyć, że kakao zawiera także właściwości przeciwzapalne. Nie da się nie zauważyć, że zawarte w kakao flawonoidy korzystnie wpływają na odporność. Jest to bardzo ważne, szczególnie w okresie jesienno-zimowym. Co więcej, niektóre ze składników chronią przed alergią pokarmową. W kakao zawarta jest kofeina, co sprawia, że pijąc napój, możemy poczuć potężny zastrzyk energii. Przy tym kakao jest zdrowsze dla naszego organizmu. Warto mieć na uwadze, że nasiona kakaowca poddane obróbce w wysokiej temperaturze posiadają znacznie mniej właściwości odżywczych. Najlepiej spożywać surowe ziarna kakao. Wówczas przyniesie to wymierne korzyści dla naszego zdrowia.

Zastosowanie kakao

Ziarna kakaowca w kuchni

Nasiona kakaowca mają szereg zastosowań. Używane są przede wszystkim w kuchni, ale również kosmetyce oraz medycynie niekonwencjonalnej. Kakao w kuchni stanowi uzupełnienie wielu pysznych dań, w szczególności tych "na słodko". Dlatego też często dodawane jest do deserów. Kakao nadaje smakołykom dodatkowych walorów smakowych. Jest lekko słodkie, a zarazem wytrawne. Zmielone ziarna kakaowca z powodzeniem możemy wykorzystać jako posypka do wszelkiego rodzaju ciast czy ciasteczek. Oprócz tego, kakao może być bazowym składnikiem wyrobów cukierniczych. Przy użyciu kakao bez trudu możemy przygotować przepyszną polewę. Co więcej, produkt ten jest świetnym urozmaiceniem pikantnych dań. Pozwala wydobyć z nich niepowtarzalny smak i aromat. Z dodatkiem kakao przygotujemy także pyszne, zdrowe konfitury i dżemy. Oczywiście kakao nadaje się również do spożywania w wersji płynnej.

Właściwości kakao w kosmetyce

Kakao przez wzgląd na swoje właściwości znajduje swoje zastosowanie również w kosmetyce. Najpopularniejszym kosmetykiem jest oczywiście masło kakaowe, pozyskiwane z kory kakaowca. Zawarte w nim antyoksydanty mają bardzo korzystny wpływ na cerę. Opóźniają proces starzenia skóry, dzięki czemu możemy cieszyć się pięknym wyglądem. Ponadto, w składzie kakao znajdziemy aminokwasy, tj. np. tryptofan, który doskonale nawilża i wygładza cerę. Stosując regularnie kosmetyki na bazie kakao, możemy mieć pewność, że nasza skóra będzie rozpromieniona, jędrna oraz elastyczna. Dodatkowo polifenole chronią komórki przed uszkodzeniem. Tak, jak zostało wspomniane wcześniej, kakao obfituje w magnez, który z kolei wykazuje działanie odprężające, dzięki czemu jest doskonały do pielęgnacji skóry przemęczonej, pozbawionej blasku.

W medycynie

Kakao wykorzystywane jest także w celach leczniczych, głównie w profilaktyce wielu dolegliwości. Regularne picie kakao pozwala uzupełnić wszelkie niedobory w naszym organizmie. Mowa tutaj przede wszystkim o niedoborze magnezu, z którym coraz częściej się borykamy. Kakao jest także polecane dla osób cierpiących na anemię, czyli niedobór żelaza. Ziarna kakaowca obfitują w bardzo duże ilości tego pierwiastka. Kakao wykorzystywane jest również jako środek w zwalczaniu demencji. Napój ten szczególnie polecany jest osobom starszym, które narzekają na pogorszenie pamięci. Warto dodać, że nasiona kakaowca są doskonałym uzupełnieniem diety odchudzającej. Zawarte w nich związki organiczne znacznie przyspieszają redukcję masy ciała.

Kakao z uwagi na dużą zawartość kwasu stearynowego skutecznie hamuje apetyt i zaspokaja uczucie głodu. Nasiona kakaowca wykazują działanie odprężające, dlatego powinny wybrać je osoby narażone na stres. Należy zaznaczyć, że w roślinie tej znajdziemy składnik, taki jak teobromina, który doskonale oczyszcza drogi moczowe, zapobiega tworzeniu się złogów oraz jest pomocny w leczeniu kaszlu. Tak, jak zostało wspomniane wcześniej, kakao zapobiega powstawaniu chorób serca, zawałom, udarom. Reguluje poziom cholesterolu oraz ciśnienia tętniczego. Można więc śmiało stwierdzić, iż kakao wydłuża życie i minimalizuje ryzyko wystąpienia rozmaitych chorób. 

KUP W NASZYM SKLEPIE 

Jak spożywać ziarna kakaowca?

Z pewnością wiele osób zastanawia się, jak pić kakao, aby nie straciło wartości odżywczych. W pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę na wybór odpowiedniego produktu. Wysokiej jakości kakao nie powinno zawierać żadnych ulepszaczy. Ziarna kakaowca najlepiej spożywać w formie nieprzetworzonej - bez dodatku cukru, barwników i wielu innych, niepożądanych substancji. Kakao nadaje się do jedzenia w wersji surowej. Stanowi świetne dopełnienie do owsianki, jogurtu, musli, sałatki czy koktajlu. Poza tym ziarna kakaowca możemy spożywać w formie przekąski.

Nie ulega wątpliwości, że najbardziej znany jest nam pyszny, czekoladowy napój na bazie kakao. Jednak niewskazane jest przygotowywanie go z dodatkiem mleka pochodzenia zwierzęcego. Dlaczego? Ponieważ związki w nim zawarte mogą znacznie osłabiać wartości odżywcze kakao. Przez to nie będzie miało ono tak korzystnego wpływu na nasze zdrowie. Najlepiej przyrządzić kakaowy napój przy użyciu wody. W zależności od preferencji można dodać substancje słodzące, tj. miód czy syrop klonowy. Smak kakao wzbogacimy dodając aromatyczne przyprawy, np. kardamon, cynamon czy goździki. W jakiej ilości możemy pić kakao? Na to pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Jedno jest pewne - należy zachować zdrowy rozsądek. Z całą pewnością 2-3 szklanki kakao dziennie nie odbiją się negatywnie na naszym zdrowiu.

Dlaczego warto pić kakao?

Jak możemy się domyślić, kakao słynie z wielu właściwości prozdrowotnych. To jeden z kluczowych powodów, dla którego warto je pić. Ziarna kakaowca doskonale wpływają na nasz organizm, a jednocześnie sprzyjają zachowaniu zdrowia. Kakao w swoim składzie zawiera również kofeinę, dlatego warto dodać ten produkt do śniadania bądź przygotować pyszny napój. Niewątpliwie zapewni to odpowiednią dawkę energii na cały dzień. Tak, jak zostało wspomniane wcześniej, kakao ma również działanie antystresowe. Warto wypić go kiedy mamy stresujący dzień lub po prostu chcemy poprawić sobie nastrój. Ponadto kakao jest o wiele zdrowsze niż czekolada. Ma zdecydowanie mniej kalorii, dlatego też stanowi świetną alternatywę dla słodyczy. Z powodzeniem można włączyć je do diety odchudzającej. 

Podsumowanie

Warto myślami przenieść się do dzieciństwa, gdy rozkoszowaliśmy się smakiem pysznego napoju, jakim jest kakao. Jak się okazuje, z pozoru zwykły napój posiada cenne wartości odżywcze. Składniki zawarte w kakao wspomagają codziennie funkcjonowanie organizmu oraz wspierają pracę narządów. Co więcej, rewelacyjnie wpływają na nasz wygląd oraz samopoczucie. Wybierając sprawdzony produkt z ziaren kakaowca, z pewnością uchronimy się przed rozmaitymi chorobami i schorzeniami. Nic dziwnego, że kakao jest cenione na całym świecie. Bez cienia wątpliwości, warto włączyć ten napój do swojego codziennego jadłospisu!