
Melisa - wszystko, co trzeba o niej wiedzieć
Melisa lekarska (Melissa officinalis) jest rośliną, która najczęściej kojarzy nam się przede wszystkim z działaniem uspokajającym, wyciszającym i lekko nasennym. Nie każdy jednak wie, że lista jej właściwości jest znacznie dłuższa. W tradycyjnej medycynie i ziołolecznictwie stosowana jest również na problemy natury gastrycznej, na bolesne miesiączki i wiele innych dolegliwości.
Poznajcie więc melisę - jej skład, właściwości lecznicze i sposoby jej przygotowania. W poniższym wpisie opowiemy Wam,o warto mieć ją zawsze w swojej kuchni i apteczce. Dowiecie się, czy można (a jeśli tak - to w jaki sposób) spożywać ją w okresie ciąży. Słowem - wszystko, co warto wiedzieć na temat melisy.
Czym jest melisa?
Melisa lekarska (Melissa officinalis) to zioło, które w stanie dzikim rośnie prawie na całym świecie - w Afryce Północnej, Azji i oczywiście Europie. Roślina jest wieloletnia i dorasta do około 60 cm wysokości. Jej charakterystyczne liście mają ok. 8 cm długości, a ich kształt botanicy określają jako szerokojajowaty. Brzegi liści są karbowane lub ząbkowane, a zebrane w kiście kwiaty mają kolor jasnożółty i pojawiają się wiosną.
Liście melisy, po roztarciu w palcach, wydzielają bardzo przyjemną i orzeźwiającą woń cytryny. Tak pachnie zawarty w nich olejek eteryczny, w którym obecne są związki organiczne wykazujące pozytywny wpływ na funkcjonowanie ludzkiego organizmu - cytral, cytronelal i geraniol. To właśnie liście stanowią surowiec o właściwościach leczniczych, a stosować można je zarówno w formie świeżej jak i suszonej.
Właściwości melisy
Melisa lekarska znana jest ludzkości od wieków - już Paracelsus zalecał picie naparu z niej na ukojenie skołatanych nerwów. Zanim jednak opowiemy szczegółowo o działaniu liści melisy sprawdźmy, jakie związki odpowiadają za to działanie. A należą do nich:
- flawonoidy - są silnymi antyoksydantami, czyli usuwają z organizmu szkodliwe wolne rodniki;
- garbniki - działają przeciwzapalnie i przeciwbakteryjnie;
- gorycze - nadają roślinie gorzki smak. To w głównej mierze glikozydy o zróżnicowanym działaniu;
- śluzy - mają działanie łagodzące wykorzystywane w leczeniu dolegliwości układu pokarmowego;
- karotenoidy - to naturalne przeciwutleniacze;
- chlorofil - organiczny związek chemiczny o zielonej barwie. Ma działanie antyoksydacyjne oraz oczyszczające, wspomaga funkcjonowanie układu pokarmowego;
- kwasy fenolowe - należą do rodziny polifenoli i działają przeciwzapalnie, ściągająco, przeciwobrzękowo oraz antyoksydacyjnie.
Już po samym tym opisie łatwo zauważyć jak silny pozytywny wpływ na ludzkie zdrowie może mieć melisa. Działanie jej zostało dobrze poznane i udokumentowane w literaturze, a z dobrodziejstw naparu z liści melisy korzystają miliony ludzi na całym świecie. Omówmy je więc teraz szerzej.
[product id="9513, 14244, 14082"]
Wpływ na samopoczucie
Melisa lekarska znana jest przede wszystkim ze względu na swoje działanie uspokajające. Napar z melisy wycisza, odpręża i łagodzi stany pobudzenia nerwowego. Wypity przed snem, pozwala szybciej zasnąć. Jego właściwości są na tyle silne, że odradza się picie go przed prowadzeniem pojazdów.
Napar z melisy warto pić w okresie napięcia i dużego stresu - spożywany regularnie pozwoli poradzić sobie ze złymi emocjami, wyciszy i uspokoi.
Właściwości zdrowotne
Działanie uspokajające naparu z melisy to jednak dopiero początek. Znajduje on zastosowanie także w łagodzeniu różnorodnych kłopotów zdrowotnych, przede wszystkim ze strony układu pokarmowego.
Melisa ma właściwości rozluźniające i rozkurczowe na mięśnie gładkie, między innymi te otaczające poszczególne fragmenty układu trawiennego. Wynikają one z obecności w liściach tej rośliny olejków eterycznych. Oznacza to, że warto pić melisę kiedy dokuczają nam na przykład wzdęcia. Zastosowanie melisy po spożyciu ciężkostrawnego posiłku pobudzi trawienie i wydzielanie soków żołądkowych.
Ale mięśnie gładkie budują także kobiecą macicę - to oznacza, że melisa lekarska przyniesie ulgę również w czasie miesiączki. Złagodzi bolesne skurcze w dole brzucha i wahania nastrojów towarzyszące zwykle menstruacji.
Melisa może stać się również naszym sposobem na zbudowanie odporności, która przyda się szczególnie w okresie jesienno - zimowym. Bogata w antyoksydanty melisa może chronić nas przed infekcjami bakteryjnymi i wirusowymi. A jeśli już nam się przytrafią, dobrze jest wspomagać się piciem naparu - działa on bowiem przeciwzapalnie.
Olejek z liści melisy możemy również stosować miejscowo na skórę w czasie infekcji wirusem opryszczki - badania wykazały, że melisa lekarska łagodzi objawy i skutecznie zwalcza wirusa.
Nie każdy wie, że napój z melisy może również pomagać na pamięć i koncentrację. Poprawia on również funkcje poznawcze u osób zmagających się z chorobą Alzheimera oraz demencją. Można po niego sięgać w czasie wytężonego wysiłku intelektualnego - ułatwia zapamiętywanie i skupienie się na wykonywanym zadaniu.
Melisa jest bezpieczna w stosowaniu zarówno dla osób dorosłych, jak i dla dzieci. Czy jednak melisa w ciazy jest bezpieczna? Czy można ją pić i w jakich ilościach? Okazuje się, że kobiety w ciąży mogą bez obaw o zdrowie swoje lub swojego dziecka pić napar z melisy, i to bez większych ograniczeń. Nie tylko poczują się bardziej odprężone i będą szybciej zasypiały, ale także odczują ulgę w porannych mdłościach. Melisę można bezpiecznie pić już od pierwszych dni ciąży aż do jej zakończenia. Jednak, jak w przypadku każdego innego zioła, należy zachować umiar w jej stosowaniu.
Zioło to również można podawać niemowlętom i małym dzieciom - w aptekach można kupić specjalne herbatki z melisą, które przynoszą ukojenie w niemowlęcych kolkach. Dobrym pomysłem jest jednak zakup melisy w formie suszonych listków, najlepiej z uprawy ekologicznej. Mamy wówczas pewność, że podajemy maluchowi produkt najwyższej jakości, bezpieczny dla niego pod każdym względem. Uspokajające właściwości melisy sprawą, że maluszek łatwiej zaśnie i rano wstanie wypoczęty.
Nie stwierdzono do tej pory skutków ubocznych wynikających ze spożycia melisy. A jednak niewielka ilość ludzi może być uczulona na nią. Objawami reakcji alergicznej są pokrzywka, opuchlizna czy problemy z oddychaniem. I choć odczyny te zdarzają się niezmiernie rzadko, należy obserwować swój organizm i w razie wystąpienia objawów, odstawić zioło.
Jak parzyć melisę?
Melisa jest bardzo łatwa do przygotowania. Do przygotowania naparu możemy wykorzystać zarówno susz, jak i świeże listki z własnego ogródka. Wystarczy wsypać do szklanki liście melisy (około 1 łyżeczki), zalać wrzątkiem i przykryć spodeczkiem. Po 15 minutach napój będzie gotowy. Po ostudzeniu można posłodzić go łyżeczką miodu i dodać plasterek cytryny. Dziennie można spożywać od dwóch do trzech szklanek napoju.
Ale zastosowanie melisy nie kończy się na przygotowaniu z niej herbatki. Zioło to można wykorzystać także na wiele innych sposobów, na przykład robiąc owocowy koktajl z dodatkiem kilku listków melisy, sałatkę owocową, a nawet pyszny domowy sernik.
Melisa oferuje nam ulgę w wielu codziennych, pozornie błahych dolegliwościach - od wzdęć, poprzez stany niepokoju, bolesne miesiączki, aż po problemy z pamięcią towarzyszące demencji. Przyda się również młodym rodzicom. Dlatego polecamy zawsze mieć ją w swojej kuchni.